Najaarsnummer Tijdschrift voor Zeegeschiedenis

Onlangs verscheen het najaarsnummer van het Tijdschrift voor Zeegeschiedenis. Dit nummer is een mooie afspiegeling van de maritieme geschiedenis en bestrijkt een rijk palet aan thema’s die de relatie van de mens tot de zee betreffen. In de vier artikelen komen de sectoren marine, koopvaardij inclusief de grote handelscompagnieën en visserij aan bod. Methodologie en perspectief verschillen per auteur. Martijn Heijink deed onderzoek naar het portret van kapitein-geweldige Otto van Vollenhoven en zijn gezin, een schilderij dat recentelijk door Het Scheepvaartmuseum is aangekocht. Over het belang van de handel op het Oostzeegebied voor de Republiek der Verenigde Nederlanden is reeds veel geschreven. Door het stellen van nieuwe vragen aan bekende bronnen, zoals de Sonttolregisters, komt Mogens Jensen tot verrassende inzichten over de bouw van fluitschepen, dé vrachtvaarders van Europa in de vroegmoderne tijd. Gijs Dreijer beschrijft hoe in het begin van de achttiende eeuw in Oostende particulieren, met steun van de landvoogd, probeerden het monopolie van de gevestigde Britse en Nederlandse handelscompagnieën te ondermijnen. Op basis van nauwgezet onderzoek in de schuldboeken van de visafslag van Middelharnis kan Marlies Jongejan nieuw licht werpen op het functioneren van de visafslag en de visserij ‘ter verse’ op de Zuid-Hollandse eilanden tijdens de Bataafs-Franse tijd. De anekdote van de hand van Dirk Tang staat in het teken van het ms Oranje, het alom bekende passagiersschip van de Stoomvaart Maatschappij ‘Nederland’. Jirsi Reiders verhaalt over de digitalisering van het Amsterdamse notarieel archief. Traditiegetrouw sluit dit nummer van het Tijdschrift af met de Boek­ besprekingen en Signalementen.

Advertenties

De tewaterlating van de ‘Witte Swaen’

Onder een bewolkte lucht werd op zaterdag 27 oktober 2018 in Harlingen de reconstructie van het expeditieschip van Willem Barentsz tewater gelaten. Net voordat het begon te regenen werd het schip gedoopt door prinses Margriet. Ook werd de naam van het schip bekend gemaakt. Die was lange tijd onzeker; in diverse boeken werd het schip ‘de Windhond’ genoemd, maar daarbij werd niet naar primaire bronnen verwezen. Volgens bouwmeester Gerald de Weerdt heette het schip in werkelijkheid de ‘Witte Swaen’ en was ‘de Windhond’ de naam van een schip tijdens een eerdere expeditie van Barentsz.

Najaarsbijeenkomst Amsterdam

Na bijna 7 jaar komt de Oranje voor het eerst terug in Amsterdam, 19 juli 1946. (Foto: Het Scheepvaartmuseum)

De najaarsbijeenkomst van de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis vindt plaats op zaterdag 17 november in Het Scheepvaartmuseum te Amsterdam.

Het lezingendeel is georganiseerd in samenwerking met de Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaart Museum en sluit aan op de nieuwe expositie ms Oranje | Koers gewijzigd

Direct naar het aanmeldformulier

Fellowshipsprogramma Het Scheepvaartmuseum 2019

Het Scheepvaartmuseum heeft twee onderzoeksbeurzen. Beide beurzen zijn bedoeld voor onderzoek naar objecten in de museumcollectie. Het Dr. Ernst Crone Fellowship staat open voor gepromoveerde academici, het Prof. J.C.M. Warnsinck Fellowship voor (recent) afgestudeerde masterstudenten.

Onlangs verschenen: De Wendische Oorlog

Ad van der Zee, De Wendische Oorlog. Holland, Amsterdam en de Hanze in de vijftiende eeuw
Uitgeverij Verloren
255 blz.
25 euro
ISBN: 9789087047139

Tussen 1438 en 1441 vochten Holland en Zeeland ter zee een kaperoorlog uit met een aantal belangrijke Hanzesteden in Noord-Duitsland: Hamburg, Lübeck, Lüneburg, Rostock, Wismar en Stralsund. Ooit waren de partijen nauwe bondgenoten geweest, maar hun onderlinge verhouding verslechterde en mondde uit in wat de Wendische Oorlog is gaan heten. De Hanze, de hertog van Bourgondië en zijn stadhouders, maar ook de schout van Amsterdam, de koning van Denemarken en de Grootmeester van de Duitse Orde in Pruisen speelden allemaal een belangrijke rol in deze strijd om schadeclaims en handelsbelangen. Ad van der Zee beschrijft de politieke en culturele achtergronden van het conflict. Daarnaast besteedt hij veel aandacht aan de maritieme aspecten, zoals de schepen die werden ingezet: koggen, baardzen en balengiers. Holland en de landen en steden aan de Oostzee hebben een gedeeld handelsverleden met elkaar, maar was Amsterdam nu wel of geen Hanzestad?

Voorjaarsnummer Tijdschrift voor Zeegeschiedenis

Onlangs verscheen het voorjaarsnummer van het Tijdschrift voor Zeegeschiedenis. Hierin beschrijven Judith Schooneveld en Gerrit Knaap de achtergrond, het carrièreverloop en de inkomsten van de boekhouders-generaal van de Verenigde Oost-Indische Compagnie in Batavia (1611-1802). Een veilingcatalogus van de bezittingen van de achttiende-eeuwse admiraal Cornelis Schrijver, terugge­vonden in de Bibliotheque nationale in Parijs, geeft een uniek overzicht van de collectie boeken, atlassen, schilderijen, scheepsmodellen en wetenschappelijke instrumenten van deze marineofficier. J.R. Bruijn en W.F.J. Mörzer Bruyns bespreken Schrijvers leven, zijn bezittingen en de kopers van de aangeboden kavels op de veiling in Amsterdam. De winnaar van de J.R. Bruijn-scriptie­prijs 2017, Ruben Rosseels, heeft zijn afstudeeronderzoek naar de steunver­lening aan de Belgische en Nederlandse koloniale scheepvaart tijdens de Grote Depressie in een artikel samengevat. De website verhaalt over Maps in the Crowd, een project van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). Deze rubriek heeft naast de anekdote, boekbesprekingen en signalementen een vaste plaats in het tijdschrift verworven.

Nieuwe tentoonstellingen in Harlingen en Sneek

Vrijdag 25 mei 2018 vond in het Hannemahuis de opening plaats van de nieuwe tentoonstelling “Een droom in duigen”. In samenwerking met het Nationaal Scheepvaartmuseum in Polen organiseren het Fries Scheepvaart Museum en het Harlinger Gemeentemuseum Hannemahuis deze zomer een expositie over het Friese kofschip de Jonge Seerp. Deze dubbeltentoonstelling vertelt het verhaal van schipper Johannes Leenderts en zijn bemanning die in 1791 vanuit Harlingen naar de Oostzee vertrokken. In de baai van Gdansk kwam de Friese kof tijdens een storm in aanvaring met een Engels schip en zonk.